Dom Gwarków

  • Adres Długa 135
    58-521 Jeżów sudecki
  • Ocena
  • Dla dwojga
  • Dla dzieci
  • Dla dorosłych
  • Dla seniorów
Opis

Jest bardzo stary, przypuszczalnie najstarszy wśród drewnianych budynków na Dolnym Śląsku. Skrzypi i pojękuje zmęczony dźwiganiem ponad 400 lat historii. Jest jej pieczęcią, śladem, drogowskazem, który wyznacza teraz drogę do poznania najdawniejszych dziejów okolic Jeleniej Góry.

Wypchany słomą, nadęty od hulającego w nim wiatru, pamięta tłum goszczących w nim górników, ich chrapliwy śmiech i dzwonienie szklanic, z których wypijali ulubione trunki. Godzinami gadali o złocie, srebrze, zatargach z miejscowymi. Jako obcy w Jeżowie Sudeckim bezpiecznie czuli się przede wszystkim w swojej karczmie, jednej z tych, które jako że górników nazywano wówczas gwarkami, nosiła miano domu gwarków.

Karczem nazywanych domami gwarków zbudowano we wsi sześć. Jedyna, która przetrwała w Jeżowie Sudeckim do dzisiaj, została wzniesiona w 1601 r. Wszystkie kazała wystawić rada miejska Jeleniej Góry od 1506 r. będąca właścicielem wsi. Dodajmy, że wsi nie byle jakiej, bo jednej z najstarszych w okolicach miasta, której istnienie udokumentowane jest już w 1299 r. Wiadomo, że w połowie XIV w. książę Bolko II sprowadził do niej górników z Saksonii, sprowadził zapewne nie bez przyczyny. W czasie kiedy Jeżów Sudecki został zakupiony przez radę miejską Jeleniej Góry, odkryto w miejscowości złoża rud złota i srebra. Rada postanowiła jednak nie inwestować w działalność wydobywczą własnych środków, lecz wydzierżawić teren znającym się na rzeczy górnikom... z Saksonii. Miejscowym bardzo się to nie spodobało. Zdaje się, że ich niechęć do obcych w ogóle splotła się z pragnieniem wydzierania ziemi "na dziko", w niekontrolowany sposób jej szlachetnych skarbów. Skoro wolno było to robić jedynie nowym przybyszom, nieustannie dochodziło do swarów, bójek i zaczepek. Co rusz, nie wiadomo kto, nie wiadomo kiedy niszczył jakiś szyb górniczy. Ktoś dawał saksońskiemu gwarkowi po nosie, ktoś kradł mu narzędzia, ktoś nie zezwalał mu wejść do gospody po całym dniu ciężkiej pracy. W tej sytuacji, rada miejska Jeleniej Góry zdecydowała się na wzniesienie we wsi kilku karczem specjalnie dla saksońskich gwarków.

Budynek zachowany w Jeżowie Sudeckim, usytuowany jest w pobliżu dawnych szybów górniczych. Rolę karczmy pełnił przypuszczalnie do upadku górnictwa na Śląsku po wojnie trzydziestoletniej. Potem został zaadoptowany na stodołę i budynek gospodarczy dla domu mieszkalnego, wystawionego przy nim w XVIII stuleciu. Wzniesiony jest na planie prostokąta, w konstrukcji słupowej. Wspiera się na wysokiej, kamiennej podmurówce, ma 2 kondygnacje, dwuspadowy dach pierwotnie kryty słomą, w latach 60 XX w. zastąpioną przez gont. Łatwo jest go rozpoznać po zachowanej na jego elewacji dekoracji sgraffitowej, ganku na wysokości pierwszego piętra oraz niestety fatalnym stanie technicznym.

Dojazd

Najłatwiej z Jeleniej Góry do odległego 4 km na północ od miasta Jeżowa Sudeckiego dojechać od skrzyżowania Alei Jana Pawła II z ul. Grunwaldzką skręcając w ulicę Grunwaldzką, bądź z osiedla Zabobrze III wybierając ulicę Polną. Do wsi kursują także autobusy PKS oraz autobusy miejskie (linia nr 1). Dom Gwarków znajduje się przy głównej, ciągnącej się przez miejscowość ulicy Długiej 135.

Szlaki turystyczne

Chętni udać się do zabytku na piechotę, nie mają do wyboru żadnego szlaku turystycznego. Mogą jedynie którąś z polnych ścieżek wiodących z osiedla Zabobrze III podreptać na wznoszącą się nad miastem Górę Szybowcową (561 m n.p.m.),a stamtąd ruszyć asfaltową uliczką w dół, do Domu Gwarków.

Tekst: Sandra Nejranowska-Bialka


Opinie

Dodaj opinię
Ocena ogólna:
Dla dwojga:
Dla dzieci:
Dla dorosłych:
Dla seniorów:

Komentarze (1)
Anonim
11.06.2019 12:42

Całkiem ciekawe miejsce ten Dom Gwarków, nawet nie wiedziałam, że mam w okolicy taką "atrakcję". Muszę się tam wybrać, mieszkam niedaleko Jeżowa Sudeckiego.

Dodaj komentarz
Lokalizacja